از قرارداد سنتی به قرارداد هوشمند؛ کاربرد اسمارت کانترکت ها در صنایع مختلف

مقدمه

اسمارت کانترکت یا قراردادهای هوشمند، از جمله فناوری‌هایی هستند که با گسترش استفاده از زنجیره بلوکی، به محبوبیت بیشتری در صنایع مختلف دست یافته‌اند. یکی از انواع قراردادهای هوشمند، اسمارت کانترکت یا Smart Contract است که در واقع قراردادی است که با استفاده از زنجیره بلوکی اجرا می‌شود و به صورت کاملاً خودکار عمل می‌کند. این نوع قراردادها، شرایط و مفاد قرارداد را به شکل کد‌نویسی شده و در بلوک‌های زنجیره ثبت می‌کند و با رعایت شرایط تعریف شده در کد، اجرای خودکار دارند.

اسمارت کانترکت‌ها در ابتدا به منظور اجرای تراکنش‌های مالی در بیتکوین مورد استفاده قرار گرفتند، اما اکنون در زمینه‌های مختلفی مانند تجارت الکترونیک، بانکداری، بیمه، حقوق و قراردادهای املاک و مستغلات به کار می‌روند. در این حوزه‌ها، اسمارت کانترکت‌ها می‌توانند به عنوان یک ابزار هوشمند و امن به‌کار روند و در فرایندهای مختلف کسب و کارها، زمینه‌ساز توسعه و بهبود عملکرد باشند.

اسمارت کانترکت (Smart Contract) یک قرارداد الکترونیکی است که برای اجرای خودکار و قطعی تراکنش هایی که در بلاکچین انجام می‌شوند، طراحی شده است. این قراردادها به صورت کد برنامه نویسی شده و در بلاکچین ذخیره می‌شوند.

اسمارت کانترکت‌ها امکانات بسیاری را به دلیل داشتن خصوصیات قابل برنامه‌ریزی، قابلیت اجرای خودکار، عدم نیاز به واسطه‌گری انسانی و برداشتن هزینه‌های بیشتر را به ما می‌دهند. این ابزار در محیط‌های بلاکچین مانند اتریوم (Ethereum) و بیت‌کوین (Bitcoin) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

با استفاده از اسمارت کانترکت‌ها می‌توان تعرفه‌های بانکی، قراردادهای بیمه، قراردادهای اجاره مسکن و دیگر موارد را به صورت الکترونیکی ایجاد کرد. به عنوان مثال، اگر دو فرد بخواهند قراردادی را در مورد فروش یک محصول الکترونیکی به صورت امن و بدون واسطه ایجاد کنند، می‌توانند از اسمارت کانترکت استفاده کنند.

البته این موضوع به مسائل امنیتی و قانونی نیز بستگی دارد و باید به طور جدی در نظر گرفته شود.

خصوصیات اسمارت کانترکت‌ ها

اسمارت کانترکت‌ها به عنوان قراردادهای الکترونیکی که در بلاکچین اجرا می‌شوند، بر اساس خصوصیاتی طراحی شده‌اند که آن‌ها را از قراردادهای الکترونیکی سنتی متمایز می‌کنند. این خصوصیات عبارتند از:

1- خودکار: اسمارت کانترکت‌ها در اجرای تراکنش‌ها به صورت خودکار هستند، بدون نیاز به دخالت دستی افراد.

2- بدون واسطه: اسمارت کانترکت‌ها بدون واسطه مستقیم با تراکنش‌های بلاکچین و افرادی که آن‌ها را اجرا می‌کنند، کار می‌کنند.

3- غیرقابل تغییر: یک بار بعد از اجرای یک اسمارت کانترکت، آن قرارداد غیرقابل تغییر است و نمی‌توان آن را تغییر داد. این خصوصیت برای اطمینان از صحت و قطعیت تراکنش‌ها استفاده می‌شود.

4- قابل برنامه‌ریزی: اسمارت کانترکت‌ها به صورت کد برنامه‌نویسی شده و قابلیت برنامه‌ریزی و تنظیم به دلخواه کاربر را دارند.

5- مبتنی بر بلاکچین: اسمارت کانترکت‌ها در بستر بلاکچین اجرا می‌شوند و به صورت داخلی تراکنش‌های بلاکچین مورد استفاده قرار می‌گیرند.

با توجه به این خصوصیات، اسمارت کانترکت‌ها می‌توانند به عنوان یک ابزار قدرتمند در تجارت الکترونیک، بانکداری، بیمه، حقوقی و دیگر صنایع به کار گرفته شوند.

با توجه به خصوصیاتی که برای اسمارت کانترکت‌ها بیان شد، می‌توان این ابزار را در بسیاری از صنایع و کسب و کارها به کار گرفت. برخی مثال‌های کاربردی اسمارت کانترکت‌ها عبارتند از:

1- تجارت الکترونیک: اسمارت کانترکت‌ها می‌توانند در فروشگاه‌های آنلاین به عنوان قراردادهای هوشمند برای خرید و فروش کالا و خدمات به کار روند. در این حالت، شرایط خرید و فروش و قیمت‌ها می‌توانند به صورت خودکار و بر اساس شرایط تعیین شده در قرارداد اجرا شوند.

2- بانکداری: اسمارت کانترکت‌ها می‌توانند در عملیات بانکی مانند انتقال وجه، بررسی اعتبار وجه، بررسی هویت افراد و دیگر عملیات بانکی به کار روند.

3- بیمه: اسمارت کانترکت‌ها می‌توانند در بیمه‌ها به عنوان قراردادهای هوشمند برای بررسی اطلاعات مرتبط با بیمه‌گذار و اعمال شرایط قرارداد به کار روند.

4- حقوقی: اسمارت کانترکت‌ها می‌توانند در مواردی مانند تنظیم و اجرای قراردادهای مالی و قراردادهای مشاوره حقوقی به کار روند.

5- املاک و مستغلات: اسمارت کانترکت‌ها می‌توانند در قراردادهای املاک و مستغلات به کار روند و شرایط قرارداد را بر اساس شرایط تعیین شده توسط طرفین به صورت خودکار اجرا کنند.

این تنها چند مثال از کاربردهای اسمارت کانترکت‌ها هستند.

نتیجه گیری

در نتیجه، اسمارت کانترکت‌ ها با ترکیبی از فناوری زنجیره بلوکی و کد‌نویسی هوشمند، به عنوان یک راهکار هوشمند در صنایع مختلف به کار گرفته می‌شوند. استفاده از این نوع قرارداد‌ها، امکان بهبود و بهینه‌سازی فرآیندهای کسب و کار را فراهم می‌کند و از طرفی، به عنوان یک ابزار امن و شفاف، به دلیل ثبت تمامی مراحل قرارداد در بلوک‌های زنجیره، از جعل و تقلب در قراردادها جلوگیری می‌کند. به همین دلیل، این فناوری همچنان در حال گسترش و توسعه است و احتمالاً در آینده‌ای نزدیک، در بیشتر صنایع و بخش‌های مختلف کاربرد دارد.